Nisan 20th, 2020 Yazar Özel Eğitimci
İLKÖĞRETİM (7-11 YAŞ)
AMAÇLAR :
İLETİŞİM BECERİLERİ
1. İki eylem bildiren komutları yerine getirebilme.
2. Resimdeki olayları anlatabilme.
3. Resimli öyküleri anlatabilme.
4. Kendi bedenine ait özellikleri söyleyebilme.
5. Bir gününü basit ifadelerle anlatabilme.
6. Birbirini takip eden en az 3 resmi, öykü şeklinde anlatabilme.
7. Basit bir olayın sonucunu tahmin edebilme.
8. Kendisiyle konuşan kişiyi dinleyebilme.
9. Bir konu üzerinde 3-5 dk karşılıklı konuşabilme.
10. Zamirleri yerinde kullanabilme.
GÜNLÜK YAŞAM BECERİLERİ
1. Terlik giyebilme/çıkarabilme.
2. Bereyi giyebilme/çıkarabilme.
3. Çorap giyebilme/çıkarabilme.
4. Lastikli pantolon giyebilme/çıkarabilme.
5. Bağcıksız ayakkabı giyebilme/çıkarabilme.
6. Diş fırçalayabilme.
7. Düğme ilikleyebilme/çözebilme.
8. Ceket, palto, mont vb. giyebilme/çıkarabilme.
9. Saç tarayabilme.
10. Fermuar açabilme/kapayabilme.
11. Kazak giyebilme/çıkarabilme.
12. Toz alabilme/silebilme.
MOTOR BECERİLER
1. Komutla sıraya girebilme.
2. Gösterilen vücut hareketlerini yapabilme.
3. Topla oynayabilme.
4. Zıplayarak belirlenen hedefe ulaşabilme.
5. Atlamalarla ilgili hareketler yapabilme.
6. Sınırlı alanda geri geri dengeli yürüyebilme.
7. Tırmanma hareketini yapabilme.
8. Atmalarla ilgili hareketler yapabilme.
9. Kurallı koşu çalışmaları yapabilme.
10. Minder üzerinde düz takla atabilme.
11. Kurallı grup hareketlerini yapabilme.
SOSYAL YAŞAM BECERİLERİ
OKULUMUZ:
1. Okulun bölümlerini tanıyabilme.
2. Okulda çalışan personelin isimlerini söyleyebilme.
3. Okulda çalışan personelin yaptığı işleri söyleyebilme.
4. Atatürk’ü tanıyabilme.
5. Türk Bayrağını tanıyabilme.
6. İstiklâl Marşı Törenine katılabilme.
EVİMİZ-AİLEMİZ:
7. Ailesindeki bireyleri sayabilme.
8. Aile bireylerinin yaptığı işleri söyleyebilme.
9. Akrabalık ilişkilerini kavrayabilme.
10. Evin bölümlerini tanıyabilme.
11. Evin bölümlerinin eşyasını tanıyabilme.
12. Evin bölümlerinin işlevlerini söyleyebilme.
13.Evde kullanılan alet ve makinelerin işlevlerini söyleyebilme.
VÜCUDUMUZ VE SAĞLIĞIMIZ:
14.Vücudunun bölümlerini tanıyabilme.
15.Vücudunun belli başlı organlarını tanıyabilme.
16.Belli başlı organların işlevlerini söyleyebilme.
17.Duyu organlarını ve işlevlerini söyleyebilme.
18.Vücudumuzun temizliği için yapılanları söyleyebilme.
19.Sağlığımızı koruma yollarını söyleyebilme.
20.Sağlık kurumlarını tanıyabilme.
21.Sağlık kurumlarının çalışanlarını tanıyabilme.
ÇEVREMİZ:
22.Komşuluk ilişkilerini kavrayabilme.
23.Çevresini temiz tutabilme.
24.Alış-veriş yapılan yerleri tanıyabilme.
25.Çevremizde kullandığımız alet ve makineleri tanıyabilme.
MEVSİMLER:
26.Haftanın günlerini tanıyabilme.
27.Hava olaylarını ayırt edebilme.
28.Mevsimleri sırasıyla sayabilme.
29.Sonbahar mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
30.Kış mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
31.İlkbahar mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
32.Yaz mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
33.Giyecekleri yazlık ve kışlık kategorisine göre ayırt edebilme.
34.Isınmak için kullanılan araçları tanıyabilme.
HABERLEŞME:
35.Haberleşme araçlarını tanıyabilme.
36.Haberleşme araçlarından yararlanma yollarını söyleyebilme.
37.Postahaneyi tanıyabilme.
TAŞITLAR VE TRAFİK:
38.Taşıtları diğer nesnelerden ayırt edebilme.
39.Taşıtları birbirinden ayırt edebilme.
40.Taşıt ve yaya yollarını ayırt edebilme.
41.Trafik ışıklarına göre hareket edebilme.
CANLILAR:
42.Canlı ve cansız varlıkları ayırt edebilme.
43.Varlıkları hayvan kategorisine göre ayırt edebilme.
44.Varlıkları bitki kategorisine göre ayırt edebilme.
AKADEMİK BECERİLER
1. Nesneleri büyükten küçüğe, küçükten büyüğe doğru sıralayabilme.
2. Nesneleri yakında-uzakta olmaları yönünden ayırt edebilme.
3. Nesneleri altında-üstünde olmaları yönünden ayırt edebilme.
4. Nesneleri azlık-çokluk olmaları yönünden ayırt edebilme.
5. 20’ye kadar 1’er ritmik sayabilme.
6. 50’ye kadar 1’er ritmik sayabilme.
7. 50’ye kadar 10’ar ritmik sayabilme.
8. 50’ye kadar 5’er ritmik sayabilme.
9. 100’e kadar 1’er, 5’er, 10’ar ritmik sayabilme.
10. 1 ile 9 arası rakamları kavrayabilme.
11. “0” (sıfır) rakamını kavrayabilme.
12. 10-50 arası sayıları kavrayabilme.
13. Dikey çizgi çizebilme.
14. Yatay çizgi çizebilme.
15. Eğik çizgi çizebilme.
16. Daire çizebilme.
17. Belli başlı şekil ve sembolleri çizebilme.
18. Nesne adlarını okuyabilme/yazabilme.
19. İki sözcüklü basit cümleleri okuyabilme/yazabilme.
20. Adını soyadını okuyabilme/yazabilme.
21. Üç sözcüklü cümleleri okuyabilme/yazabilme.
22. Öğrenilmiş cümlelerin sözcükleri ile yeni cümleler oluşturabilme.
23. Sekiz ünlü harfi kavrayabilme.
24. Öğrenilmiş sözcükleri hecelerine ayırabilme.
25. Okuma-yazmaya işlerlik kazandırabilme.
OYUN VE SANAT ETKİNLİKLERİ
1. Tuz seramiği, plâstrin ve kil gibi maddelere şekil verebilme.
2. Pastel boya ile boyama yapabilme.
3. Kağıt yırtabilme.
4. Makas ile kağıt kesebilme.
5. Suluboya ile boyama yapabilme.
6. Baskı çalışmaları yapabilme.
7. Kağıt yapıştırabilme.
8. Müziğe uygun ritm tutabilme.
9. Basit şarkılar söyleyebilme.
10. Basit müzikli oyunlara eşlik edebilme.
11. Belli başlı müzik aletlerini tanıyabilme.
İLKÖĞRETİM (7-11 YAŞ)
İLETİŞİM BECERİLERİ :
AMAÇ 1. İki eylem bildiren komutları yerine getirebilme.
Davranışlar :
1. Tek sözcüklü komutları yerine getirir. (gel, git, al, ver vb.)
2. İki eylemli komutları yardımla yerine getirir. (kalemi al gel, çöpü al
at vb.)
3. İki eylemli komutları öğretmen kontrolünde yerine getirir.
4. İki eylemli komutları bağımsız olarak yerine getirir.
AMAÇ 2. Resimdeki olayları anlatabilme.
Davranışlar :
1. Birden fazla olay anlatan resim kartındaki nesneleri gösterir/söyler.
2. Birden fazla olay anlatan resim kartındaki kişileri gösterir/söyler.
3. Birden fazla olay anlatan resim kartındaki olayları sorular yardımıyla
anlatır.
4. Birden fazla olay anlatan resim kartındaki olayları tek tek anlatır.
5. Birden fazla olay anlatan resim kartındaki kompozisyonu anlatır.
AMAÇ 3. Resimli öyküleri anlatabilme.
Davranışlar :
1. Öyküyü dinlediğini jest ve mimiklerle belli eder.
2. Sorulduğunda öykünün adını söyler.
3. Sorulduğunda öyküdeki kişileri gösterir/söyler.
4. Sorulduğunda öyküdeki nesneleri gösterir/söyler.
5. Sorulduğunda öyküdeki olayları tek tek gösterir/söyler.
6. İstendiğinde öyküyü anlatır.
AMAÇ 4. Kendi bedenine ait özellikleri söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Kendisini gösterir/söyler.
2. Kendisini iki kişi arasından (aynada, resimde) gösterir.
3. Kendisine ait belli başlı fiziksel özellikleri (saç rengi, cinsiyet
vb.) söyler.
AMAÇ 5. Bir gününü basit ifadelerle anlatabilme.
Davranışlar :
1. Sabah kalktıktan sonra yaptıklarını söyler.
2. Okula gelirken yaptıklarını söyler.
3. Okulda yaptıklarını söyler.
4. Evde yatıncaya kadar yaptıklarını söyler.
5. Hafta sonunda yaptıklarını söyler.
AMAÇ 6. Birbirini takip eden en az üç resmi öykü şeklinde anlatabilme.
Davranışlar :
1. Resimli kartlarda gördüklerini söyler.
2. Resimli kartlardaki olayları anlatır.
3. Karışık olarak verildiğinde en az üç resimli kartı olay sırasına göre
dizer.
4. Sıraya dizdiği resimli kartlardaki olayları başından sonuna kadar öykü
şeklinde anlatır.
AMAÇ 7. Basit bir olayın sonucunu tahmin edebilme.
Davranışlar :
1. Tek hareketli basit bir olayı izler.
2. Sorular yöneltildiğinde olayı anlatır.
3. Sorulduğunda olayın sonucunu söyler.
4. Benzer bir olayı izler.
5. Sorulduğunda olayın sonunda ne olacağını söyler.
AMAÇ 8. Kendisiyle konuşan kişiyi dinleyebilme.
Davranışlar :
1. Adı söylendiğinde bakar.
2. Karşısındaki kişi ile bir süre göz kontağı kurar.
3. Kendisiyle konuşan kişinin gözlerini ve ağzını izleyerek yüzüne bakar.
4. Kendisiyle konuşan kişiyi dinlediğini jest ve mimiklerle belli eder.
5. Karşısındaki kişinin sorularına cevap verir.
AMAÇ 9. Bir konu üzerinde 3-5 dk karşılıklı konuşabilme.
Davranışlar :
1. Karşısında konuşan kişiyi dinler.
2. Kendisine yöneltilen “evet” veya “hayır” cevaplı sorulara cevap verir.
3. Kendisine yöneltilen sorulara basit cümleler kurarak cevap verir.
4. Karşısındakine anlamlı sorular sorar.
5. Karşısındaki ile 3-5 dk sohbet eder.
6. Ünite ve günlük hayatı ile ilgili konular üzerinde 3-5 dk konuşur.
AMAÇ 10. Zamirleri yerinde kullanabilme.
Davranışlar :
1. Kendisini göstererek “ben” der.
2. Kendisi ile ilgili konularda “ben” sözcüğünü kullanır.
3. Karşısındakini göstererek “sen” der.
4. Karşısındaki ile ilgili konularda “sen” sözcüğünün kullanır.
5. Karşısındakine başkasını göstererek “o” der.
6. Karşısındakine başkasından söz ederken “o” sözcüğünü kullanır.
7. “Ben, sen, o” sözcüklerini yerinde kullanır.
GÜNLÜK YAŞAM BECERİLERİ
AMAÇ 1. Terlik giyebilme/çıkarabilme.
Davranışlar:
1. Terliği alır.
2. Terliği ayaklarına göre eşleştirir.
3. Tek ayağına uygun terliği giyer.
4. Diğer ayağına öteki terliği giyer.
5. Terliği ayağında düzeltir.
6. Tek ayağını terlikten çıkarır.
7. Diğer ayağını terlikten çıkarır.
8. Terlikleri eşleştirerek yerine koyar.
AMAÇ 2. Bereyi giyebilme/çıkarabilme.
Davranışlar:
1. Bereyi iki eliyle tutar.
2. Bereyi başının üstüne götürür.
3. Bereyi başına yerleştirir.
4. Bereyi kulaklarının üstüne kadar indirir.
5. Bereyi düzeltir.
6. Bereyi üst tarafından tutar.
7. Bereyi yukarı doğru çeker.
8. Bereyi çıkarır.
9. Bereyi yerine koyar.
AMAÇ 3. Çorap çıkarabilme/giyebilme.
Davranışlar :
Çıkarma
1. Yere oturur.
2. Çorabı koncundan (lastikli kısmı) iki eliyle yanlarından tutar.
3. Aşağıya doğru bastırarak ayak bileğine kadar indirir.
4. Kullandığı elinin parmaklarını içe doğru kaydırarak topuğundan
kurtarır.
5. Çorabı ucundan çeker.
6. Çorabı ayağından çıkarır.
7. Aynı işlem basamaklarıyla diğer çorabını çıkarır.
8. Düzelterek çorabı yerine koyar.
Giyme
1. Yere oturur.
2. Çorabı alır.
3. Çorabın lastikli kısmının yanlarından iki eliyle tutar.
4. Çorabın koncundan boğaz kısmını toplar.
5. Çorabı ayağının ucuna yerleştirir.
6. Çorabı topuğa doğru çeker.
7. Lastikli kısmını bileğine veya dizine kadar çekerek giyer.
8. Aynı işlem basamaklarıyla diğer çorabını giyer.
AMAÇ 4. Lastikli pantolon çıkarabilme/giyebilme.
Davranışlar:
Çıkarma
1. Pantolonu kalçasına kadar indirir.
2. Pantolonu dizine kadar indirir.
3. Pantolonu bileğine kadar indirir.
4. Pantolon bileğinde iken yere oturur.
5. Pantolonu bir paçasından tutup çıkarır.
6. Pantolonu diğer parçasından tutup çıkarır.
7. Lastikli pantolonu işlem basamaklarına uygun çıkarır.
Giyme
1. Kalçasındaki pantolonu iki eliyle beline kadar çeker.
2. Dizlerindeki pantolonu iki eliyle beline kadar çeker.
3. Bileğindeki pantolonu iki eliyle beline kadar çeker.
4. Oturur vaziyette iken pantolonun bir paçasından uygun ayağını geçirir.
5. Oturur vaziyette iken pantolonun diğer paçasından uygun ayağını
geçirir.
6. Pantolonunu iki yanından tutarak işlem basamaklarına uygun olarak
giyer.
AMAÇ 5. Bağcıksız ayakkabı çıkarabilme/giyebilme.
Davranışlar :
Çıkarma
1. Yere oturur.
2. İki eliyle ayakkabının önünden ve arkasından tutar.
3. Ayakkabının arkasından ileri doğru iter.
4. Ayakkabıyı ayağından çıkarır.
5. Aynı işlem basamaklarıyla diğer ayakkabıyı çıkarır.
6. Ayakkabıları yerine koyar.
Giyme
1. Ayakkabıları ayaklarıyla eşleştirir.
2. Yere oturur.
3. İki eliyle eşleştirdiği ayakkabıyı önünden ve arkasından tutar.
4. Ayağının ön kısmını ayakkabıya sokar.
5. Çömelir vaziyette iki eliyle ayakkabının arkasından tutar.
6. Ayağını içeri doğru bastırarak iki eliyle ayakkabıyı yukarı doğru
çeker.
7. Ayakkabıyı giyerek düzeltir.
8. Aynı işlem basamaklarıyla diğer ayakkabıyı giyer.
AMAÇ 6. Diş fırçalayabilme.
Davranışlar :
1. Kullandığı eline macunu alır.
2. Diğer eliyle macunun kapağını açar.
3. Kapağı uygun bir yere koyar.
4. Fırçayı alır.
5. Fırçanın üstüne bir miktar macun sürer.
6. Fırçayı uygun bir yere koyar.
7. Kullandığı eline macunu alır.
8. Diğer eline kapağı alır.
9. Macunun kapağını kapatır
10.Macunu yerine bırakır.
11.Kullandığı eline fırçayı alır.
12.Fırçayı dişlerinin üzerine yerleştirir.
13.Fırçayı yukarı-aşağı hareket ettirerek dişlerini fırçalar.
14.Kullandığı eliyle musluğu açar.
15.Fırçayı yıkar.
16.Fırçayı yerine koyar.
17.Kullandığı eliyle ağzına bir miktar su alır.
18.Ağzını çalkalayarak yıkar.
19.Ellerini yıkar.
20.Musluğu kapatır
21.Ellerini kurular.
AMAÇ 7. Düğme çözebilme/ilikleyebilme.
Düğme Çözme
1. Bir elinin baş ve işaret parmağıyla iliğin kenarından tutar.
2. Diğer elinin baş ve işaret parmağıyla düğmenin ucundan tutar
3. Düğmeyi ve iliği birbirine ters yönde çeker.
4. Düğmenin ucunu ilikten geçirir.
5. Düğmenin tamamı ilikten geçinceye kadar iter.
6. Düğmeği ilikten çözdükten sonra düzeltir.
AÇIKLAMA: Aynı işlemler diğer düğmelerin çözülmesi için de tekrarlanır.
Davranışlar :
Düğme İlikleme
1. Her iki elinin baş ve işaret parmağıyla düğme ve ilikten tutarak
eşleştirir.
2. İlik tarafındaki elinin baş parmağını iliğin içine yerleştirir.
3. Düğme ve iliği birbirine yaklaştırır.
4. Düğmeyi iliğe yerleştirir.
5. Düğmeyi tuttuğu elinin başparmağı ile düğmeyi ilik içerisine iter.
6. Aynı anda işaret parmağı ile iliğin kenarını geriye doğru çeker.
7. İlik tarafındaki baş ve işaret parmağı ile düğmenin ucundan tutar.
8. Düğme ilikten geçinceye kadar çeker.
9. Düğmeyi geçirdikten sonra düzeltir.
AÇIKLAMA: Aynı işlemler diğer düğmelerin iliklenmesi için de tekrarlanır.
AMAÇ 8. Ceket, palto, mont vb. çıkarabilme/ giyebilme.
Davranışlar :
Çıkarma
1. İki eliyle ceketinin iki yanından tutar.
2. Ellerini yana doğru açar.
3. Ellerini geriye doğru iterek ceketi omuzlardan kurtarır.
4. Bir elini bırakarak, ceketin bir kolunu çıkarır.
5. Çıkan eliyle diğer kolun ucundan tutar.
6. Çekerek çıkarır.
7. Diğer eliyle ceketin yaka ortasından tutar.
8. Ceketi asar.
Giyme
1. Bir eliyle ceketi yakasından tutar.
2. Diğer kolunu ceketin uygun koluna sokar.
3. Boş eliyle ceketin yakasından tutarak omuza çeker.
4. Boş kolunu ceketin diğer koluna geçirir.
5. İki eliyle yakaları düzeltir
AMAÇ 9. Saç tarayabilme.
Davranışlar :
1. Kullandığı eline tarak veya fırçayı alır.
2. Aynaya bakar.
3. Yukarıdan aşağıya doğru uygun yönlerde tarar.
4. Tarak veya fırçayı diğer eliyle temizler.
5. Saçları çöp kutusuna atar.
6. Fırça veya tarağı yerine koyar.
AMAÇ 10. Fermuar açabilme/kapayabilme.
Davranışlar :
Fermuar Açma
1. Kullandığı eliyle fermuarın açıp kapayacak yerinden tutar.
2. Diğer eliyle elbisenin alt ucundan tutar.
3. Fermuarı aşağıya doğru sonuna kadar indirir.
4. Kullandığı elini yukarı doğru çekerek fermuarı açar.
Fermuar Kapama
1. Bir eliyle fermuarın açıp kapama yerinden tutar.
2. Diğer eliyle fermuarın alt ucundan tutar.
3.Fermuarı birbirine geçecek şekilde tutar.
4. Bir eliyle elbisenin ucundan tutarken kullandığı eliyle fermuarı yukarı
doğru çeker.
AMAÇ 11. Kazak çıkarabilme/giyebilme.
Davranışlar :
Çıkarma
1. İki eliyle kazağın arka yakasından tutar.
2. İki eliyle kazağı yukarı doğru çeker.
3. Kazağı başından çıkarır.
4. Ellerini kazağın yakasından bırakır.
5. Bir eliyle diğer kolundaki kazağın bileğinden tutar.
6. Çekerek kazağı kolundan çıkarır.
7. Boş eliyle diğer kazağın bileğinden tutar.
8. Çekerek diğer kolunu çıkarır.
9. Kazağı düzeltir.
10.Kazağı yerine koyar.
Giyme
1. Kazağın önünü arkasını belirler.
2. Kazağın arkası yukarı gelecek şekilde yere koyar.
3. Bir kolunu kazağın uygun koluna giyer.
4. Diğer kolunu kazağın diğer koluna giyer.
5. Kollarını yukarı kaldırır.
6. Kazağın boğaz kısmını başından geçirir.
7. Kazağı iki eliyle etek ucundan tutar.
8. Kazağı beline kadar indirir.
9. Kazağı üzerinde düzeltir.
AMAÇ 12. Toz alabilme/silebilme.
Davranışlar :
1. Kullandığı eline bezi alır.
2. Silinecek alanı (masa, sehpa, sandalye vb.) belirler.
3. Bezi silinecek alana koyar.
4. Düz veya dairesel hareketlerle alanı siler.
5. Alan temizleninceye kadar silme işlemini sürdürür.
6. Kullandığı bezi yerine koyar.
MOTOR BECERİLERİ
AMAÇ 1. Komutla sıraya girebilme.
Davranışlar :
1. İki kişiden oluşan sıraya girer.
2. İkiden fazla kişiden oluşan sıraya girer.
3. İstendiğinde sırasını gösterir/söyler.
4. İstendiğinde “sıraya gir” komutuyla sıraya girer.
AMAÇ 2. Gösterilen vücut hareketlerini yapabilme.
Davranışlar :
1. Gösterildiğinde el-kol hareketlerini yapar.
2. Gösterildiğinde başını yana, öne-arkaya çevirir.
3. Gösterildiğinde olduğu yerde çömelip kalkar.
4. Gösterildiğinde ayakta iken başı yere paralel olacak şekilde eğilip
elleriyle ayağına dokunur.
5. Gösterildiğinde oturur vaziyette elleriyle ayaklarına dokunur.
AMAÇ 3. Topla oynayabilme.
Davranışlar :
1. Topu istenen hedefe iki eliyle atar.
2. Kendisine gittikçe artan mesafeden atılan topu iki eliyle tutar.
3. Topu iki eliyle yere vurarak tutar.
4. Topu iki eliyle yere vurarak en az üç kere ardarda saydırır.
5. Topu iki eliyle havaya atar/tutar.
AMAÇ 4. Zıplayarak belirlenen hedefe ulaşabilme.
Davranışlar :
1. Olduğu yerde çift ayakla zıplar.
2. Olduğu yerde tek ayakla zıplar.
3. Çift ayakla öne bir kere zıplar.
4. Tek ayakla öne bir kere zıplar.
5. Çift ayakla 2-3 m lik mesafeye zıplayarak ulaşır.
6. Tek ayakla 2-3 m lik mesafeye zıplayarak ulaşır.
7. Tek ve çift ayakla zıplayarak belirlenen hedefe ulaşır.
AMAÇ 5. Atlamalarla ilgili hareketler yapabilme.
Davranışlar :
1. Durarak tek ayakla adım atarak atlar.
2. Durarak çift ayakla öne atlar.
3. Hız alarak tek ayakla öne atlar.
4. Hız alarak çift ayakla öne atlar.
5. Durarak bir çizgiden belli bir yere kadar atlar.
6. Hız alarak bir çizgiden belli bir yere kadar atlar.
7. Yüksekten tek ayakla derinliğine atlar.
8. Yüksekten çift ayakla derinliğine atlar.
AMAÇ 6. Sınırlı alanda geri geri dengeli yürüyebilme.
Davranışlar :
1. Durduğu yerde bir ayağını bir adım geriye atar.
2. Diğer ayağını ötekinin yanına getirir.
3. Bir ayağını geriye atıp diğer ayağını onun yanına getirerek en az 5 m
lik mesafeyi geri geri yürür.
4. Bir ayağını geriye atıp diğer ayağını onun arkasına atarak en az 5 m
lik mesafeyi geri geri yürür.
5. Sınırları belirlenmiş geniş alanda geri geri yürür.
6. Sınırları belirlenmiş dar alanda geri geri yürür.
7. Yere çizilen çizgi üzerinden geri geri yürür.
AMAÇ 7. Tırmanma hareketini yapabilme.
Davranışlar :
1. Duvara dayanmış merdivenin önünde durur.
2. İki eliyle merdivenin kenarlarından tutar.
3. Bir ayağını ilk basamağa koyar.
4. Diğer ayağını basamaktaki ayağının yanına koyar.
5. Ellerini bir üst basamağın yanından tutar.
6. Basamakları tek tek tırmanarak yukarı doğru çıkar.
7. Bir ayağını bir alt basamağa koyar.
8. Diğer ayağını alt basamaktaki ayağının yanına getirir.
9. Ellerini aşağıya kaydırarak merdivenin kenarından tutar.
10. Basamaklar bitinceye kadar aynı işlemi sürdürür.
11. İstendiğinde merdiveni iner/çıkar.
AMAÇ 8. Atmalarla ilgili hareketler yapabilme.
Davranışlar :
1. Elindeki bir nesneyi rastgele atar.
2. Elindeki bir nesneyi belirlenen yöne atar.
3. Elindeki bir nesneyi istenilen uzaklığa atar.
4. Elindeki bir nesneyi atarak belirlenen hedefi vurur.
AMAÇ 9. Kurallı koşu çalışmaları yapabilme.
Davranışlar :
1. Kısa mesafeli hızlı koşu yapar.
2. Belirlenen hedefe istenilen sürede koşar.
3. Belirlenen hedefe yön değiştirerek hızlı koşu yapar.
4. Koşu yarışları yapar.
AMAÇ 10. Minder üzerinde düz takla atabilme.
Davranışlar :
1. Minderin kenarında, önü mindere dönük olacak şekilde durur.
2. Minderin kenarında yere çömelir.
3. Kollarını yanlara koyar.
4. Başını öne eğer.
5. Vücudunu öne iterek başının arka kısmını ayaklarına yakın olacak
şekilde mindere koyar.
6. Ayak ve kalça kısmını öne iterek takla atar.
AMAÇ 11. Kurallı grup hareketlerini yapabilme.
Davranışlar :
1. Gösterilen hareketleri taklit eder.
2. Kendisine verilen hareketi yapar.
3. Kendisine verilen hareketi grupla yapar.
4. Grup hareketini izler.
5. Grup hareketinde sırası geldiğinde hareketini yapar.
6. Grup hareketini tamamlar.
SOSYAL YAŞAM BECERİLERİ
OKULUMUZ :
AMAÇ 1. Okulun bölümlerini tanıyabilme.
Davranışlar :
Okulun iç bölümleri :
1. Okulda müdür odasını gösterir/söyler.
2. Okulda müdür yardımcısının odasını gösterir/söyler.
3. Okulda öğretmenler odasını gösterir/söyler.
4. Okulda tuvaleti gösterir/söyler.
5. Okulda spor salonunu gösterir/söyler.
6. Okulda yemekhaneyi gösterir/söyler.
7. Okulda sınıfları gösterir/söyler.
Okulun dış bölümleri :
1. Okulun bahçesini gösterir/söyler.
2. Okulun çatısını gösterir/söyler.
3. Okulun bacasını gösterir/söyler.
4. Okulun giriş kapısını gösterir/söyler.
5. Okulun pencerelerini gösterir/söyler.
AMAÇ 2. Okulda çalışan personelin isimlerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Okulda öğretmeni gösterir/söyler.
2. Okulda usta öğreticiyi gösterir/söyler.
3. Okulda hizmetlileri gösterir/söyler.
4. Okulda müdürü gösterir/söyler.
5. Okulda müdür yardımcısını gösterir/söyler.
6. Okulda çalışan diğer kişileri gösterir/söyler.
AMAÇ 3. Okulda çalışan personelin yaptığı işleri söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Öğretmenin okulda ders anlattığını söyler.
2. Usta öğreticinin sınıfta öğretmene yardım ettiğini söyler.
3. Hizmetlilerin okulu temizlediğini söyler.
4. Müdürün okulu yönettiğini söyler.
5. Müdür yardımcısının müdüre yardım ettiğini söyler.
ATATÜRK :
AMAÇ 4. Atatürk’ü tanıyabilme.
Davranışlar :
1. İstendiğinde Atatürk’ün resmini gösterir.
2. Resmi gösterildiğinde adını söyler.
3. Diğer resimler arasından “Atatürk” resmini ayırt eder.
4. Resmi gösterildiğinde Atatürk’ün babasını gösterir.
5. Resmi gösterildiğinde Atatürk’ün annesini gösterir.
6. “Atatürk”ün yurdumuzu düşmanlardan kurtardığını söyler.
AMAÇ 5. Türk Bayrağını tanıyabilme.
Davranışlar :
1. İstendiğinde “bayrağı” gösterir.
2. Bayrak gösterildiğinde “bayrağımız” olduğunu söyler.
3. Bayraktaki renkleri söyler.
4. Bayraktaki şekilleri (ay-yıldız) söyler.
5. Türk Bayrağını diğer bayraklar arasından seçer/gösterir.
AMAÇ 6. İstiklâl Marşı Törenine katılabilme.
Davranışlar :
1. İstiklâl Marşı’nı diğer müziklerden ayırt eder.
2. İstiklâl Marşı için sıraya girer.
3. İstiklâl Marşı’nı dinler.
4. İstiklâl Marşı’nın söylenişine eşlik eder.
5. Sırasında İstiklâl Marşı bitinceye kadar hareketsiz durur.
EVİMİZ-AİLEMİZ :
AMAÇ 7. Ailesindeki bireyleri sayabilme.
Davranışlar :
1. İstendiğinde annesini gösterir/söyler.
2. İstendiğinde babasını gösterir/söyler.
3. İstendiğinde kardeşini gösterir/söyler.
4. İstendiğinde varsa dedesini, ninesini gösterir/söyler.
5. Sorulduğunda aile bireylerinin adlarını söyler.
AMAÇ 8. Aile bireylerinin yaptığı işleri söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Sorulduğunda annesinin mesleğini söyler.
2. Sorulduğunda annesinin evde yaptığı işleri söyler.
3. Sorulduğunda babasının mesleğini söyler.
4. Sorulduğunda babasının evde yaptığı işleri söyler.
5. Sorulduğunda kendisinin evde yaptığı işleri söyler.
6. Sorulduğunda diğer aile bireylerinin mesleklerini söyler.
7. Sorulduğunda diğer aile bireylerinin evde yaptığı işleri söyler.
AMAÇ 9. Akrabalık ilişkilerini kavrayabilme.
Davranışlar :
1. Kendi akrabalarını (dede, anneanne, babaanne, amca, hala, teyze, dayı)
sayar.
2. Annesinin ve babasının babalarına “Dede” dendiğini söyler.
3. Annesinin annesine “Anneanne” dendiğini söyler.
4. Babasının annesine “Babaanne” dendiğini söyler.
5. Babasının erkek kardeşine “Amca” dendiğini söyler.
6. Babasının kız kardeşine “Hala” dendiğini söyler.
7. Annesinin erkek kardeşine “Dayı” dendiğini söyler.
8. Annesinin kız kardeşine “Teyze” dendiğini söyler.
9. Sorulduğunda “Dede, anneanne, babaanne, amca, hala, teyze, dayı”
sözcüklerini tanımlar.
AMAÇ 10. Evin bölümlerini sayabilme.
Davranışlar :
İç bölümleri :
1. Evin bölümlerinden kendi odasını gösterir/söyler.
2. Evin bölümlerinden salonu gösterir/söyler.
3. Evin bölümlerinden mutfağı gösterir/söyler.
4. Evin bölümlerinden yatak odasını gösterir/söyler.
5. Evin bölümlerinden banyoyu gösterir/söyler.
6. Evin bölümlerinden tuvaleti gösterir/söyler.
Dış bölümleri:
1. Evin çatısını gösterir/söyler.
2. Evin bacasını gösterir/söyler.
3. Evin penceresini gösterir/söyler.
4. Evin kapısını gösterir/söyler.
5. Evin bahçesini gösterir/söyler.
AMAÇ 11. Evin bölümlerindeki eşyaları sayabilme.
Davranışlar :
1. Kendi odasındaki eşyayı (yatak, kitaplık, masa, oyuncaklar vb.)
gösterir/söyler.
2. Salondaki eşyayı (TV, müzik seti, koltuk, yemek masası, büfe vb.)
gösterir/söyler.
3. Mutfaktaki eşyayı (buzdolabı, fırın, bulaşık makinesi, tabak, çatal,
kaşık vb.) gösterir/söyler.
4. Yatak odasındaki eşyayı (yatak, gardrop, tuvalet masası vb.)
gösterir/söyler.
5. Banyodaki eşyayı (çamaşır makinesi, küvet, havlu, lavabo, ayna vb.)
gösterir/söyler.
6. Tuvaletteki eşyayı (sifon, havlu, lavabo vb.) gösterir/söyler.
AMAÇ 12. Evin bölümlerinin işlevlerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Sorulduğunda kendi odasında uyuduğunu, oynadığını, dinlendiğini söyler.
2. Sorulduğunda salonda TV izlediğini, oturduğunu vb. söyler.
3. Sorulduğunda mutfakta yemek hazırlandığını söyler.
4. Sorulduğunda yatak odasında yatıldığını söyler.
5.Sorulduğunda banyoda yıkandığını, dişini fırçaladığını, elini-yüzünü
yıkadığını söyler.
AMAÇ 13. Evde kullanılan alet ve makinelerin işlevlerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Evde kullanılan belli başlı alet ve makineleri sayar.
2. Çamaşır makinesiyle çamaşır yıkandığını söyler.
3. Bulaşık makinesiyle bulaşık yıkandığını söyler.
4. Süpürge ile yerlerin süpürüldüğünü söyler.
5. Buzdolabında yiyeceklerin korunduğunu söyler.
6. TV., radyo vb.’nin haberleşmede kullanıldığını söyler.
7. Fırında kek, pasta vb. pişirildiğini söyler.
8. Ocakta yemek pişirildiğini söyler.
9. Çekiçle çivi çakıldığını söyler.
10. Testere ile tahta kesildiğini söyler.
11. Tornavida ile vida takılıp söküldüğünü söyler.
12. İstendiğinde gösterilen ya da söylenen alet ve makinelerin işlevlerini
söyler.
VÜCUDUMUZ VE SAĞLIĞIMIZ:
AMAÇ 14. Vücudunun bölümlerini tanıyabilme.
Davranışlar:
1. İstendiğinde el ve kollarını gösterir.
2. El ve kolları gösterildiğinde adlarını söyler.
3. İstendiğinde ayak ve bacaklarını gösterir.
4. Ayak ve bacakları gösterildiğinde adını söyler.
5. İstendiğinde başını gösterir.
6. Başı gösterildiğinde adını söyler.
7. İstendiğinde gövdesini gösterir.
8. Gövdesi gösterildiğinde adını gösterir.
AMAÇ 15. Vücudun belli başlı organlarını tanıyabilme.
Davranışlar :
1. İstendiğinde ellerini gösterir/söyler.
2. İstendiğinde ayaklarını gösterir/söyler.
3. İstendiğinde gözlerini gösterir/söyler.
4. İstendiğinde kulağını gösterir/söyler.
5. İstendiğinde burnunu gösterir/söyler.
6. İstendiğinde ağzını gösterir/söyler.
7. İstendiğinde yüzünü gösterir/söyler.
8. İstendiğinde saçını gösterir/söyler.
9. İstendiğinde dilini gösterir/söyler.
10.İstendiğinde dişlerini gösterir/söyler.
11.İstendiğinde kaşlarını gösterir/söyler.
AMAÇ 16. Belli başlı organların işlevlerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Sorulduğunda eliyle ve koluyla nesneleri tuttuğunu söyler.
2. Sorulduğunda ayağıyla ve bacağıyla yürüdüğünü, koştuğunu söyler.
3. Sorulduğunda gözleriyle gördüğünü söyler.
4. Sorulduğunda kulağıyla sesleri duyduğunu söyler.
5. Sorulduğunda burnuyla koku aldığını söyler.
6. Sorulduğunda ağzıyla konuştuğunu, yemek yediğini söyler.
7. Sorulduğunda diliyle tat aldığını söyler.
8. Sorulduğunda dişleriyle yiyecekleri çiğnediğini söyler.
AMAÇ 17. Duyu organlarını ve işlevlerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Sorulduğunda burnunu, dilini, elini, gözlerini, kulaklarını
gösterir/söyler.
2. Burnuyla kolonya, çiçek vb. kokladığını, koku aldığını söyler.
3. Kulaklarıyla müzik dinlediğini, sesleri duyduğunu söyler.
4. Diliyle yediği şeyin (tatlı, acı, ekşi, tuzlu vb.) tadını aldığını
söyler.
5. Dokunduğu nesnelerin soğuk-sıcak, düz-pürüzlü vb. olduğunu söyler.
6. Gözleriyle nesneleri ve çevresini gördüğünü söyler.
AMAÇ 18. Vücudumuzun temizliği için yapılanları söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Banyo yaptığını (haftada en az 1 kere) söyler.
2. Dişlerini fırçaladığını (yemeklerden sonra) söyler.
3. Tırnaklarını kestiğini söyler.
4. Saçını taradığını söyler.
5. Elini, yüzünü yıkadığını söyler.
AMAÇ 19. Sağlığını koruma yollarını söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Sebze ve meyveleri yıkayarak yediğini söyler.
2. Et, süt, bal gibi besinleri yemesi gerektiğini söyler.
3. Elini, yüzünü yıkadığını, banyo yaptığını, dişlerini fırçaladığını vb.
söyler.
4. Çevremizi temiz tutmamız gerektiğini söyler.
5. Günde en az sekiz saat uyumak gerektiğini söyler.
6. Spor yapması gerektiğini söyler.
7. Temiz giyecek giymesi gerektiğini söyler.
8. Temiz hava alması gerektiğini söyler.
9. Aşı olması gerektiğini söyler.
AMAÇ 20. Belli başlı sağlık kurumlarını tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Sağlık kurumlarından hastahaneyi gösterir/söyler.
2. Sağlık kurumlarından sağlık ocağını gösterir/söyler.
3. Sağlık kurumlarından polikliniği gösterir/söyler.
4. Gösterilen sağlık kurumunun adını söyler.
AMAÇ 21. Sağlık kurumlarında çalışanları tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Doktoru gösterir/söyler.
2. Doktorun hastaları muayene ettiğini söyler.
3. Hemşireyi gösterir/söyler.
4. Hemşirenin aşı yaptığını söyler.
5. Hastabakıcıyı gösterir/söyler.
6. Hastabakıcının hastalara yardımcı olduğunu söyler.
ÇEVREMİZ :
AMAÇ 22. Komşuluk ilişkilerini kavrayabilme.
Davranışlar :
1. Evinin yanındaki evlerde oturan kimselere “komşu” denildiğini söyler.
2. Komşularını sayar.
3. Komşularıyla birbirlerine misafirliğe gittiklerini söyler.
4. Komşularla yardımlaşılması gerektiğini söyler.
AMAÇ 23. Çevresini temiz tutabilme.
Davranışlar :
1. Çöpleri çöp kutusuna atar.
2. Çevredeki çöpleri toplar.
3. Sınıfını havalandırır.
4. Kendisine ait eşyaları toplar, düzenler.
5. Bahçe temizliğine katılır.
AMAÇ 24. Alış-veriş yapılan yerleri tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Marketi resimli kartlardan veya gerçek hayatta gösterir/söyler.
2. Marketten neler alınabileceğini gösterir/söyler.
3. Kasabı resimli kartlardan veya gerçek hayatta gösterir/söyler.
4. Kasaptan “et” alınacağını söyler.
5. Manavı resimli kartlardan gösterir/söyler.
6. Manavdan sebze ve meyve alınacağını söyler.
AMAÇ 25. Çevremizde kullandığımız alet ve makineleri tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Evde kullanılan alet ve makineleri (çamaşır makinesi, fırın, ocak,
tornavida, çekiç vb.) gerçek ortamda ve/veya resimli kartlardan
gösterir/söyler.
2. Bahçe ve tarla işlerinde kullanılan alet ve makineleri (kürek, tırmık,
traktör, pulluk vb.) gerçek ortamda ve/veya resimli kartlardan
gösterir/söyler.
3. İnşaatta kullanılan alet ve makineleri (mala, el arabası,harç
makinesi,vinç,çekiç,keser vb.) gerçek ortamda ve/veya resimli kartlardan
gösterir/söyler.
MEVSİMLER :
AMAÇ 26. Haftanın günlerini tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Haftanın günlerinin adlarını rastgele sayar.
2. Haftanın günlerinin adlarını sırasıyla sayar.
3. Bir haftada yedi gün olduğunu söyler.
4. Cumartesi ve Pazar’ın tatil günleri olduğunu, diğer günlerin çalışma
günleri olduğunu söyler.
5. Bulunduğu günün adını söyler.
6. Dün ve yarının hangi gün olduğunu söyler.
AMAÇ 27.Hava olaylarını ayırt edebilme.
Davranışlar :
1.Resimli kartlardan yağmurlu havayı gösterir/söyler.
2.Resimli kartlardan karlı havayı gösterir/söyler.
3.Resimli kartlardan güneşli havayı gösterir/söyler.
4.Resimli kartlardan sisli havayı gösterir/söyler.
5.Resimli kartlardan bulutlu havayı gösterir/söyler.
6.Gerçek ortamda hava olaylarını ayırt eder.
AMAÇ 28. Sonbahar mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Sonbaharda okulların açıldığını söyler.
2. Sonbaharda ağaçların yapraklarını döktüğünü söyler.
3. Sonbaharda havaların soğumaya başladığını söyler.
4. Sonbaharda kollu giyecekler ve hırka gibi giyeceklerin giyildiğini
söyler.
5. Sonbaharda evlere yakacak alındığını söyler.
6. Sonbaharda göçmen kuşların sıcak ülkelere gittiğini söyler.
AMAÇ 29. Kış mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Kışın kar yağdığını söyler.
2. Kışın havaların çok soğuk olduğunu söyler.
3. Kışın yeni yılın geldiğini söyler.
4. Kışın kalın giyecekler (manto, kazak, palto vb.) giyildiğini söyler.
5. Kışın evlerde kalorifer ve sobaların yandığını söyler.
6. Kışın kartopu oynandığını, kardan adam yapıldığını, kızak kayıldığını
söyler.
AMAÇ 30. İlkbahar mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. İlkbaharda havaların ısınmaya başladığını söyler.
2. İlkbaharda yağmur yağdığını söyler.
3. İlkbaharda ağaçların çiçek açtığını söyler.
4. İlkbaharda göçmen kuşların döndüğünü söyler.
5. İlkbaharda kır gezilerinin ve pikniklerin yapıldığını söyler.
AMAÇ 31. Yaz mevsiminin özelliklerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Yazın havaların iyice ısındığını söyler.
2. Yazın okulların tatil olduğunu söyler.
3. Yazın ince ve kısa kollu giyeceklerin (tişört, şort vb.) giyildiğini
söyler.
4. Yazın tatile (deniz kenarı,yayla gibi yerlere) gidildiğini söyler.
AMAÇ 32. Mevsimleri sırasıyla sayabilme.
Davranışlar :
1. Mevsim şeridinden istenilen mevsimi gösterir/söyler.
2. Mevsim şeridi üzerinde mevsimleri sırasıyla gösterir/söyler.
3. Kartlarda karışık olarak verilen mevsimleri sıraya koyar.
4. Mevsimleri sırasıyla sayar.
AMAÇ 33. Giyecekleri yazlık ve kışlık kategorisine göre ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Palto, manto, ceket, kazak, gömlek, bere, eldiven, ayakkabı, çorap,
kaşkol, yelek vb. giyecekleri gösterir/söyler.
2. Yukarıdaki giyecekleri kışın (soğuk havalarda) giydiğimizi söyler.
3. Tişört, şort, ince pantolon, kısa kollu gömlek, bluz vb. giyecekleri
gösterir/söyler.
4. İnce giysileri yazın (sıcak havalarda) giydiğimizi söyler.
5. Giyecekleri yazlık giyeceklere göre ayırır.
6. Giyecekleri kışlık giyeceklere göre ayırır.
AMAÇ 34. Isınmak için kullanılan araçları tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Sobayı gösterir/söyler.
2. Kaloriferi gösterir/söyler.
3. Diğer ısınma araçlarını (elektrikli, gazlı soba, kuzine vb.)
gösterir/söyler.
4. Odun, kömür, gaz yağı vb. gösterir/söyler.
5. Isınmak için bu araçları kullandığımızı söyler.
HABERLEŞME :
AMAÇ 35. Haberleşme araçlarını tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Haberleşme araçlarından “mektup”u gösterir/söyler.
2. Haberleşme araçlarından “telefon”u gösterir/söyler.
3. Haberleşme araçlarından “TV”yi gösterir/söyler.
4. Haberleşme araçlarından “radyo”yu gösterir/söyler.
5. Haberleşme araçlarından “gazete”yi gösterir/söyler.
AMAÇ 36. Haberleşme araçlarından yararlanma yollarını söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Televizyondan film, belgesel, haberler vb. programları izleyerek
öğrendiğini söyler.
2. Radyodan haberleri, müziği vb. duyarak öğrendiğini söyler.
3. Gazeteden haberleri vb. okuyarak öğrendiğini söyler.
4. Telefonla karşılıklı konuşarak haberleştiğini söyler.
5. Mektupla yazarak haberleştiğini söyler.
AMAÇ 37. Postahanenin görevlerini söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Postahaneyi gerçek ortamda ve/veya resimli kartlardan gösterir/söyler.
2. Mektupların postahaneden gönderildiğini söyler.
3. Postahaneden telgraf ve faks çekildiğini söyler.
4. Mektupları postacıların dağıttığını söyler.
5. Postahanenin haberleşme hizmetleri yaptığını söyler.
TAŞITLAR VE TRAFİK :
AMAÇ 38. Taşıtları diğer nesnelerden ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Önüne konulan iki farklı nesne resminden taşıt olanı gösterir.
2. Önüne konulan ikiden fazla farklı nesne resimlerinden taşıt olanı
gösterir.
3. Taşıt resmi gösterildiğinde “taşıt” olduğunu söyler.
4. Çevresindeki taşıtları gösterir/söyler.
AMAÇ 39. Taşıtları birbirinden ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Otomobili gösterir/söyler.
2. Minibüsü gösterir/söyler.
3. Kamyonu gösterir/söyler.
4. Otobüsü gösterir/söyler.
5. Gemiyi gösterir/söyler.
6. Uçağı gösterir/söyler.
7. Treni gösterir/söyler.
AMAÇ 40. Taşıt ve yaya yollarını ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Taşıtların yolunu gösterir/söyler.
2. İnsanların yolunu gösterir/söyler.
3. Yolda nerede yürüyeceğini gösterir/söyler.
AMAÇ 41. Trafik ışıklarına göre hareket edebilme.
Davranışlar :
1. Trafik ışıklarından kırmızı ışığı gösterir/söyler.
2. Trafik ışıklarından kırmızı ışığın “dur” anlamına geldiğini söyler.
3. Kırmızı ışık yandığında durur.
4. Trafik ışıklarından sarı ışığı gösterir/söyler.
5. Trafik ışıklarından sarı ışığın “hazır ol” anlamına geldiğini söyler.
6. Sarı ışık yandığında hazır olur.
7. Trafik ışıklarından yeşil ışığı gösterir/söyler.
8. Trafik ışıklarından yeşil ışığın “geç” anlamına geldiğini söyler.
9. Yeşil ışık yandığında geçer.
CANLILAR :
AMAÇ 42. Canlı ve cansız varlıkları ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Çevresinde gördüğü varlıkları (kitap, masa, kuş, insan vb.) sayar.
2. Çevresinde gördüğü canlı varlıkları (balık, kuş, çocuk vb.)
gösterir/söyler.
3. Gösterilen varlıkların canlı olduğunu söyler.
4. Çevresinde gördüğü cansız varlıkları (kitap, taş, masa, araba vb.)
gösterir/söyler.
5. Gösterilen varlıkların cansız olduğunu söyler.
6. İstendiğinde canlı ve cansız varlıkları birbirinden ayırt eder.
AMAÇ 43. Varlıkları hayvan kategorisine göre ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. İki varlık arasından (ağaç, koyun vb.) hayvan olanı gösterir.
2. İkiden fazla varlık arasından (çiçek, araba, kuş vb.) hayvan olanı
gösterir.
3. Resimli kartlardan “hayvan” resimlerini gösterir.
4. Çevresinde gördüğü hayvanları (kuş, böcek, kedi, köpek vb.) sayar.
5. Gösterilen hayvanların adlarını söyler.
6. İstendiğinde hayvanları diğer varlıklar arasından ayırt eder.
AMAÇ 44. Varlıkları bitki kategorisine göre ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. İki varlık arasından (ağaç, taş vb.) bitki olanı gösterir.
2. İkiden fazla varlık arasından (çiçek, araba, kuş, çocuk vb.) bitki
olanı gösterir.
3. Resimli kartlardan “bitki” resimlerini gösterir.
4. Çevresinde gördüğü bitkileri (ağaç, çiçek, ot vb.) sayar.
5. Gösterilen varlıklara (ağaç, çiçek, ot vb.) “bitki” dendiğini söyler.
6. İstendiğinde bitkileri diğer varlıklar arasından ayırt eder.
AKADEMİK BECERİLER
AMAÇ 1. Nesneleri büyükten küçüğe, küçükten büyüğe doğru sıralayabilme.
Davranışlar :
1. Aynı tip ve renkte üç farklı büyüklükteki nesne arasından en büyük
olanını gösterir/söyler.
2. Aynı tip ve renkte üç farklı büyüklükteki nesne arasından en küçük
olanını gösterir/söyler.
3. Aynı tip ve renkte üç farklı büyüklükteki nesneyi büyükten küçüğe doğru
sıralar.
4. Aynı tip ve renkte 4…..10 farklı büyüklükteki nesneyi büyükten küçüğe
doğru sıralar.
5. Farklı tip ve renkte üç farklı büyüklükteki nesne arasından en büyük
olanı gösterir/söyler.
6. Farklı tip ve renkte üç farklı büyüklükteki nesne arasından en küçük
olanı gösterir/söyler.
7. Farklı tip ve renkte üç farklı büyüklükteki nesneyi büyükten küçüğe
doğru sıralar.
8. Farklı tip ve renkte 4…..10 farklı büyüklükteki nesneyi büyükten
küçüğe doğru sıralar.
9. Farklı tip ve renkte 4…..10 farklı büyüklükteki nesneyi küçükten
büyüğe doğru sıralar.
10. Büyükten küçüğe doğru sıralanmış diziyi istendiğinde gösterir/söyler.
11. Küçükten büyüğe doğru sıralanmış diziyi istendiğinde gösterir/söyler.
AMAÇ 2. Nesneleri yakında-uzakta olmaları bakımından ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Farklı uzaklıktaki iki nesneden kendisine yakın olanı gösterir/söyler.
2. Farklı uzaklıktaki iki nesne arasından başka bir nesneye yakın olanı
gösterir/söyler.
3. Nesneler arasında birbirlerine göre yakında olanı gösterir/söyler.
4. Bir nesneyi başka bir nesneye göre yakında olma bakımından belirtilen
konuma yerleştirir.
AÇIKLAMA : Aynı işlem basamakları “uzakta” kavramı için de tekrarlanır.
AMAÇ 3. Varlıkları altında-üstünde olmaları bakımından ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Üst üste konulan aynı tip iki nesneden altındakini gösterir/söyler.
2. Üst üste konulan farklı tip iki nesneden altındakini gösterir/söyler.
3. Çevresinde gösterilen iki nesneden altındakini gösterir/söyler.
4. Eline verilen bir nesneyi gösterilen nesnenin altına koyar.
AÇIKLAMA : Aynı işlem basamakları “üstünde” kavramı için de uygulanır.
AMAÇ 4. Nesneleri azlık-çokluk bakımından ayırt edebilme.
Davranışlar :
1. Farklı çokluktaki aynı tip nesnelerden oluşan iki grup arasından az
olanı gösterir/söyler.
2. Farklı çokluktaki farklı tip nesnelerden oluşan iki grup arasından az
olanı gösterir/söyler.
3. Çevresinde gösterilen iki nesne grubu arasından az olanı
gösterir/söyler.
AÇIKLAMA: Aynı işlem basamakları “çok” kavramı için de tekrarlanır.
RİTMİK SAYMALAR
AMAÇ 5. 20’ye kadar birer ritmik sayabilme.
Davranışlar :
1. 1’den 10’a kadar birer ritmik sayar.
2. İstenilen bir rakamdan başlayarak 10’a kadar birer ritmik sayar.
3. 1’den 20’ye kadar birer ritmik sayar.
4. İstenilen bir sayıdan veya rakamdan başlayarak 20’ye kadar birer ritmik
sayar.
AMAÇ 6. 50’ye kadar 1’er ritmik sayabilme.
Davranışlar :
1. 20’ye kadar 1’er ritmik sayar.
2. İstenilen bir sayıdan başlayarak 20’ye kadar 1’er ritmik sayar.
3. 50’ye kadar 1’er ritmik sayar.
4. İstenilen bir sayıdan başlayarak 50’ye kadar 1’er ritmik sayar.
AMAÇ 7. 50’ye kadar 10’ar ritmik sayabilme.
Davranışlar :
1. 10’dan 50’ye kadar 10’ar ritmik sayar.
2. 10’un katları olan sayıdan başlayarak 50’ye kadar 10’ar ritmik sayar.
AMAÇ 8. 50’ye kadar 5’er ritmik sayabilme.
Davranışlar :
1. 5’den 50’ye kadar 5’er ritmik sayar.
2. 5’in katları olan sayıdan başlayarak 50’ye kadar 5’er ritmik sayar.
AMAÇ 9. 100’e kadar 1’er, 5’er, 10’ar ritmik sayabilme.
Davranışlar :
1. 100’e kadar 1’er ritmik sayar.
2. İstenen bir sayıdan başlayarak 100’e kadar 1’er ritmik sayar.
3. 100’e kadar 5’er ritmik sayar.
4. 5’in katlarından başlayarak 100’e kadar 5’er ritmik sayar.
5. 100’e kadar 10’ar ritmik sayar.
6. 10’un katlarından başlayarak 100’e kadar 10’ar ritmik sayar.
DOĞAL SAYILAR
AMAÇ 10. 1 ile 9 arasındaki rakamları kavrayabilme.
Davranışlar :
1. İki farklı rakam arasından “1 (bir)” rakamını gösterir/söyler.
2. 1-9 arası rakamlardan “1 (bir)” rakamını gösterir/söyler.
3. “1 (bir)” rakamı ile bir tane nesneyi eşler.
4. 1-9 sayıdaki nesne grubu arasından bir tane olan nesne grubunu
gösterir/söyler.
AÇIKLAMA : Aynı işlem basamakları 2,3,4,5,6,7,8 ve 9 rakamları için de
tekrarlanır.
5. 1’den 9’a kadar olan rakamları küçükten büyüğe doğru dizer.
6. 1’den 9’a kadar olan rakamları sırasıyla yazar.
AMAÇ 11. “0 (sıfır)” rakamını tanıyabilme.
Davranışlar :
1. İki farklı rakam arasından “0 (sıfır)” rakamını gösterir/söyler.
2. İkiden fazla rakam arasından “0 (sıfır)” rakamını gösterir/söyler.
3. İçi boş olan kutu, çanta vb. ile içinde nesne bulunan kutu, çanta vb.yi
karşılaştırarak boş olanı gösterir/söyler.
4. İçi boş olan kutu, çanta vb.ye bakarak içinin boş olduğunu söyler.
5. İçi boş olan nesnelerin nesne sayısının “0 (sıfır)” olduğunu söyler.
AMAÇ 12. 10-50 arası sayıları kavrayabilme.
Davranışlar :
1. İki farklı sayı arasından “10” (on) sayısını gösterir/söyler.
2. 20’ye kadar olan sayılar arasından “10” (on) sayısını gösterir/söyler.
3. “10” (on) sayısı ile on tane nesneyi eşler.
4. Farklı sayıdaki nesne grupları arasından “10” (on) tane olan nesne
grubunu gösterir/söyler.
AÇIKLAMA : Aynı işlem basamakları diğer sayılar için tekrarlanır.
5. 1’den 50’ye kadar olan sayıları küçükten büyüğe doğru dizer.
6. 1’den 50’ye kadar olan sayıları sırasıyla yazar.
ÇİZGİ ÇALIŞMALARI
AMAÇ 13. Dikey çizgi çizebilme.
Davranışlar :
1. Kâğıda rastgele çizgiler çizer.
2. Parmağıyla havada, kumda vb. gibi yerlerde yukarıdan aşağıda dikey
çizgi çizer.
3. Kâğıda çizilmiş dikey çizgi üzerinden parmağıyla çizer.
4. Kâğıda çizilmiş dikey çizgi üzerinden kalemle çizer.
5. Kâğıda çizilmiş kesik çizgileri birleştirerek çizgi çizer.
6. Belirlenen iki noktayı birleştirerek dikey çizgi çizer.
7. Sınırları belirlenmemiş alanda dikey çizgi çizer.
8. Çizgili kâğıdın iki çizgisini birleştirerek dikey çizgi çizer.
9. Çizgili kâğıda belli aralıklarla dikey çizgiler çizer.
AMAÇ 14. Yatay çizgi çizebilme.
Davranışlar :
1. Parmağıyla havada, kumda ve uygun diğer yerlerde soldan sağa doğru
yatay çizgi çizer.
2. Kâğıda çizilmiş yatay çizgi üzerinden parmağıyla soldan sağa doğru
geçer.
3. Kâğıda çizilmiş yatay çizgi üzerinden kalemle soldan sağa doğru geçer.
4. Kâğıda çizilmiş kesik çizgileri birleştirerek soldan sağa doğru yatay
çizgi çizer.
5. Belirlenen iki noktayı soldan sağa doğru birleştirerek yatay çizgi
çizer.
6. Sınırları belirlenmemiş alanda soldan sağa doğru yatay çizgi çizer.
7. Çizgili kâğıdın çizgisi üzerinden soldan sağa doğru belirli aralıklarla
yatay çizgi çizer.
AMAÇ 15. Eğik çizgi çizebilme.
Davranışlar :
1. Parmağıyla havada, kumda ve uygun diğer yerlerde sağa yatık eğik çizgi
çizer.
2. Kâğıda çizilmiş sağa yatık eğik çizgi üzerinden parmağıyla geçer.
3. Kâğıda çizilmiş sağa yatık eğik çizgi üzerinden kalemle geçer.
4. Kâğıda çizilmiş kesik çizgileri birleştirerek sağa yatık eğik çizgi
çizer.
5. Belirlenen iki noktayı birleştirerek sağa yatık eğik çizgi çizer.
6. Sınırları belirlenmemiş alanda sağa yatık eğik çizgi çizer.
7. Çizgili kâğıdın çizgisi üzerinden belirli aralıklarla sağa yatık eğik
çizgi çizer.
AÇIKLAMA : Aynı işlem basamakları sola yatık eğik çizgi için de
tekrarlanır.
AMAÇ 16. Daire çizebilme.
Davranışlar :
1. Parmağıyla havada, kumda ve uygun diğer yerlerde daire çizer.
2. Kâğıda çizilmiş daire üzerinden parmağıyla geçer.
3. Kâğıda çizilmiş daire üzerinden kalemle geçer.
4. Kalemle kağıda rastgele daireler çizer.
5. Kâğıda çizilmiş kesik çizgileri birleştirerek daire çizer.
6. Belirlenen noktaları birleştirerek daire çizer.
7. Sınırları belirlenmemiş alanda daire çizer.
8. Çizgili kâğıdın iki çizgisi arasında belirli aralıklarla daire çizer.
AMAÇ 17. Belli başlı şekil ve sembolleri çizebilme.
Davranışlar :
1. Önceden çizilmiş şekil veya sembollerin üzerinden geçerek çizer.
2. Önceden noktalı olarak çizilmiş şekil ve sembolleri noktalarını
birleştirerek çizer.
3. Çizilmiş şekil veya sembole bakarak çizer.
4. Gösterilen şekil veya sembolü bakmadan çizer.
OKUMA-YAZMA ÇALIŞMALARI
AMAÇ 18. Nesne adlarını okuyabilme/yazabilme.
Davranışlar :
1. Belirlenen nesneyi gösterir/söyler.
2. Belirlenen nesne adını bakarak yazar/okur.
3. Belirlenen nesne adını nesnenin kendisiyle veya resmiyle eşleştirir.
4. Belirlenen nesne adını diğer yazılardan ayırt eder.
5. Yazılan nesne adı gösterildiğinde okur.
6. Nesne gösterildiğinde adını yazar.
AMAÇ 19. İki sözcüklü cümleleri okuyabilme/yazabilme.
Davranışlar :
1. Belirlenen iki sözcüklü cümleyi söyler.
2. Belirlenen iki sözcüklü cümleyi ifade eden olayı dramatize edildiğinde
izler/anlatır.
3. İki sözcüklü cümleyi ifade eden resmi anlatır.
4. İki sözcüklü cümleyi bakarak yazar.
5. İki sözcüklü cümleyi okur.
6. İstendiğinde iki sözcüklü cümleyi ezbere yazar.
AMAÇ 20. Adını-soyadını okuyabilme/yazabilme.
Davranışlar :
1. Sorulduğunda adını-soyadını söyler.
2. Adını ve soyadını bakarak yazar.
3. İstendiğinde adını ve soyadını okur/yazar.
AMAÇ 21. Üç sözcüklü cümleleri okuyabilme/yazabilme.
Davranışlar :
1. Belirlenen üç sözcüklü cümleyi söyler.
2. Belirlenen üç sözcüklü cümleyi ifade eden olayı dramatize edildiğinde
izler-anlatır.
3. Üç sözcüklü cümleyi ifade eden resmi anlatır.
4. Üç sözcüklü cümleyi bakarak yazar.
5. Üç sözcüklü cümleyi okur.
6. İstendiğinde üç sözcüklü cümleyi ezbere yazar.
AMAÇ 22. Öğrenilmiş cümlelerin sözcükleriyle yeni cümleler oluşturabilme.
Davranışlar :
1. Öğrenilmiş cümleleri okur/yazar.
2. Belirlenen cümlede özneyi sorularla bulur.
3. Belirlenen cümlede yüklemi sorularla bulur.
4. Özne veya yüklemi ayırır.
5. Ayrılan sözcükleri okur/yazar.
AÇIKLAMA : Öğrenilmiş olan diğer cümleler de yukarıdaki işlem
basamaklarına göre sözcüklerine ayrılır.
6. Ayrılan cümlelerden yeni cümleler oluşturur.
7. Oluşturulan yeni cümleleri okur/yazar.
AMAÇ 23. Alfabemizin ünlülerini kavrayabilme.
Davranışlar :
1. Gösterildiğinde “A, a” sesini tekrar eder.
2. “A, a” harfini gösterir/söyler
3. “A, a” harfini bakarak yazar.
4. Verilen sözcüklerde “A, a” harfini bulur/gösterir.
5. İstendiğinde “A, a” harfini okur/yazar.
6. “A, a” ile başlayan sözcükler söyler.
7. “A, a” ile başlayan heceler yazar/okur.
AÇIKLAMA : Diğer ünlüler için de aynı işlem basamakları tekrarlanır.
AMAÇ 24. Öğrenilmiş sözcükleri hecelerine ayırabilme.
Davranışlar :
1. Verilen iki sözcüklü cümleyi okur/yazar.
2. Verilen sözcüğün kaç sesten oluştuğunu söyler.
3. Sözcükteki seslerin başlama ve bitiş yerlerini işaretle ayırır.
4. Seslerine ayrılmış sözcüğü ve cümleyi keserek ayırır.
5. Ayrılan sesleri (heceleri) okur/yazar.
AÇIKLAMA: Öğrenilmiş cümlelerin sözcükleri de aynı işlem basamaklarına
göre seslere ayrılır.
6. Ayrılmış seslerle (hecelerle) yeni sözcükler oluşturur.
7. Yeni oluşturulan sözcük ve cümleleri okur/yazar.
AMAÇ 25. Okuma-yazmaya işlerlik kazandırabilme.
Davranışlar :
1. Öğrenilmiş tüm cümleleri okur/yazar.
2. Beş-altı cümlelik metinleri okur/yazar.
3. Verilen tekerlemeleri okur/yazar.
4. On-oniki cümlelik anlamlı metinleri okur/yazar.
5. Basit öykü ve masalları okur/yazar.
6. Söylenen sözcük ve cümleleri yazar.
OYUN VE SANAT ETKİNLİKLERİ
AMAÇ 1. Tuz seramiği, plâstirin ve kil gibi maddelere şekil verebilme.
Davranışlar :
1. Yoğurma maddesi ile bir süre rastgele oynar.
2. Yoğurma maddesini rastgele sıkar.
3. Yoğurma maddesini sıkarak istenen büyüklükte parçalara ayırır.
4. Yoğurma maddesini elinde rastgele yuvarlar.
5. Yoğurma maddesini istenen sayı kadar elinde yuvarlar.
6. Yoğurma maddesi ile istenen basit bir şekli yapar.
7. Yoğurma maddesi ile yaptığı basit bir şekli rastgele boyar.
8. Yoğurma maddesi ile yaptığı basit bir şeklin adını söyler.
9. Yoğurma maddesi ile yaptığı şekli istenen renkte boyar.
AMAÇ 2. Pastel boya ile boyama yapabilme.
Davranışlar :
1. Pastel boyayı uygun şekilde tutar.
2. Pastel boya ile rastgele boyar.
3. Pastel boya ile rastgele istenen süre kadar boyar.
4. İkiye bölünmüş( kalın,belirgin bir çizgi ile) kâğıdın bir tarafını
pastel boya ile rastgele boyar.
5. İkiye bölünmüş kâğıdın bir tarafının tamamını pastel boya ile sınır
taşırmadan boyar.
6. Pastel boya ile kâğıt üzerindeki bir bölgeyi sınır taşırmadan boyar.
7. Pastel boya ile kâğıda çizilmiş basit bir şekli sınır taşırmadan boyar.
8. Pastel boya ile kâğıda çizilmiş bir şeklin bölümlerini farklı renklerle
boyar.
AMAÇ 3. Kâğıt yırtabilme.
Davranışlar :
1. Kâğıdı gelişigüzel tutar.
2. Kâğıdı gelişigüzel yırtar.
3. Kâğıdın üstten 2 cm lik kısmını iki elinin baş ve işaret parmaklarıyla
tutar.
4. Parmaklarını zıt yönde hareket ettirerek kâğıdı rastgele yırtar.
5. Kâğıdı bir ucundan diğer ucuna kadar yırtarak ayırır.
6. Kâğıdı istenen büyüklükte parçalara ayırır.
7. Kâğıdı iki çizgi arasından yırtar.
8. Kâğıdı çizgi üzerinden (kâğıda çizilmiş kalın ve belirgin bir çizgi)
yırtar.
9. Kâğıda çizilmiş basit bir şekli yırtarak çıkarır.
AMAÇ 4. Makas ile kâğıt kesebilme.
Davranışlar :
1. İki elini kullanarak makası açar/kapar.
2. İki elini kullanarak makasla rastgele kâğıt keser.
3. Kullanmadığı eliyle makası tutar.
4. Diğer elinin baş ve orta parmağını makasın iki bölümüne yerleştirir.
5. Baş parmağı üstte olacak şekilde makası tutar.
6. Baş ve orta parmağını yukarı-aşağı hareket ettirerek makası açar/kapar.
7. Kullanmadığı eliyle kâğıdın ortasından tutar.
8. Kâğıdın diğer kenarını makasın açık ağzına yerleştirir.
9. Baş ve orta parmağını yukarı-aşağı hareket ettirerek kâğıdı rastgele
keser.
10. Kâğıdı makasla keserek istenen parçalara ayırır.
11. Kâğıda çizilen iki çizgi arasından keser.
12. Kâğıda çizilen çizgi (kalın ve belirgin) üzerinden keser.
13. Kâğıda çizilmiş basit bir şekli keserek çıkarır.
AMAÇ 5. Suluboya ile boyama yapabilme.
Davranışlar :
1. Suluboya kutusunun kapağını açar.
2. Kullandığı eline fırçayı alır.
3. Fırçanın sapından orta parmağının üzerinde baş ve işaret parmağının
arasında olacak şekilde tutar.
4. Fırçayı su kabına batırır.
5. Fırçayı boyaya sürter.
6. Suluboya ile kâğıdı rastgele boyar.
7. Suluboya ile kâğıdın bir bölümünü boyar.
8. Suluboya ile kâğıda çizilmiş basit bir şekli boyar.
9. Suluboya ile şeklin bölümlerini farklı renklerle boyar.
10. Boyama işlemi bittiğinde fırçayı yıkar.
11. Fırçayı yerine koyar.
12. Boya kutusunu kapatır.
AMAÇ 6. Baskı çalışmaları yapabilme.
Davranışlar :
Parmak Baskısı :
1. Fırçayı içinde su olan kaba batırarak ucunu ıslatır.
2. Fırçanın ucunu boyaya sürter.
3. Diğer elinin işaret parmağının ilk boğumunu fırça ile boyar.
4. Fırçayı bırakır.
5. Boyalı parmağını kağıda bastırır.
6. Kâğıdı kuruması için uygun yere koyar.
AÇIKLAMA : Kâğıt bitinceye kadar aynı işlem basamakları tekrarlanır.
Fırça Baskısı :
1. Fırçayı kullandığı eline alır.
2. Fırçayı içinde su olan kaba batırarak ucunu ıslatır.
3. Fırçanın ucunu boyaya sürter.
4. Fırçanın uç kısmını kağıda bastırarak izini çıkartır.
AÇIKLAMA : Aynı işlem basamakları kâğıt bitinceye kadar tekrarlanır.
5. Kâğıdı kuruması için uygun yere koyar.
AÇIKLAMA : Baskı çalışmaları malzemeler çeşitlendirilerek
geliştirilebilir.
AMAÇ 7. Kağıt yapıştırabilme.
Davranışlar :
1. Yapıştırıcıyı alır.
2. Kapağını açar.
3. Yapıştıracağı kağıdın arkasına bir miktar sürer.
4. Yapıştırıcıyı bırakır.
5. Kağıdı rastgele yapıştırır.
6. Eline verilen bir kağıdın yapıştırılacak tarafını gösterir.
7. Kağıdın yapıştırılacak tarafına tutkal sürer.
8. Kağıdı yapıştırır.
9. Eline verilen bir kağıdı istenen yere yapıştırır.
10.Eline verilen şekil verilmiş kağıdı yapıştırır.
11.Eline verilen şekil verilmiş kağıdı yapıştırarak kompozisyon oluşturur.
AMAÇ 8. Müziğe uygun ritm tutabilme.
Davranışlar :
1. Dinlediği müziğin ritmine uygun el çırpar.
2. Dinlediği müziğin ritmine uygun vücudunu sallar.
3. Dinlediği müziğin ritmine dans eder.
AMAÇ 9. Basit şarkılar söyleyebilme.
Davranışlar :
1. Bildiği bir şarkıyı söyler.
2. Yeni öğrendiği şarkıyı grupla söyler.
3. Yeni öğrendiği şarkıyı tek başına söyler.
4. Öğrendiği şarkılar arasından yeni şarkıyı söyler.
AMAÇ 10. Müzikli basit oyunlara eşlik edebilme.
Davranışlar :
1. Müzikli basit oyunu izler.
2. İzlediği müzikli oyunun hareketlerini taklit eder.
3. Müzikli oyunda kendisine gösterilen hareketi yapar.
4. Müzikli oyunu grup halinde gerçekleştirir.
AMAÇ 11. Belli başlı müzik aletlerini tanıyabilme.
Davranışlar :
1. Müzik aletlerini (zil, davul, tef, flüt, mandolin, org vb.) kullanarak
ses çıkarır.
2. Belli başlı müzik aletlerinin (zil, davul, tef, flüt, mandolin, org
vb.) seslerini ayırt eder.
3. Duyduğu sesin kaynağını gösterir/söyler.
4. Adı söylenen müzik aletini gösterir.
5. Gösterilen müzik aletinin adını söyler.
AÇIKLAMA : Oyun ve sanat etkinliklerinde öğrencilerin ilgileri ve
becerileri doğrultusunda programdaki amaçları destekleyici faaliyetler
belirlenir. Bu tür faaliyetlerin çeşitlendirilmesi, öğrencilerin
yaratıcılıklarını ve becerilerini geliştirici etkinlikler olarak
düşünülmektedir.
Artık malzemelerle (kumaş vb.) keserek, yapıştırarak, boyayarak yapılan
çalışmalar, müzikli bireysel ve grup oyunları ve benzeri çalışmalar
bunlara örnek olarak verilebilir.
Yazıldığı Kategori Otistik Çocuklar Eğitim Programı, Özel Eğitim İLKÖĞRETİM (7-11 YAŞ) Etiketler: Eğitim Programı, İLKÖĞRETİM (7-11 YAŞ), otistik çocuklar, otizm
Nisan 20th, 2020 Yazar Özel Eğitimci
OTİSTİK ÇOCUKLAR EĞİTİM PROGRAMININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Program, 3-6 yaş, 7-11 yaş, 12-15 yaş gruplarının gelişim alanlarına ait
özellikler dikkate alınarak düzenlenmiştir. Hazırlanan taslak program
“çerçeve program” özelliğindedir. Bu nedenle öğretim aşamasında yer alacak
hedef-davranışlar öğrencinin bireysel özellikleri göz önünde
bulundurularak belirlenmelidir. Programda yer alan amaç ve konuların
dışında öğrencilerin bireysel özellikleri ve gereksinimlerine göre yeni
hedef davranışlar da geliştirilebilir. Öğretmen yapacağı etkinliklerde
zaman zaman bire bir, zaman zaman küçük gruplar halinde çalışmalarını
sürdürmelidir.
Otistik çocukların eğitsel gereksinimlerinin karşılanmasında öğretmenin
hangi konuları göz önüne alarak nasıl hareket etmesi gerektiği hususunun
iyi bilinmesi önem taşımaktadır. Bunun için öğretmenin, aşağıdaki
noktalara dikkat etmesi gerekir:
1. Otistik Çocukların Eğitimine Çocuğun Performansı Alınarak Başlanması:
Otistik çocuklar bireysel ayrıcalık gösterdiklerinden performansları da
birbirinden farklıdır. Çocuğa uygun hazırlanacak olan eğitim plânına
başlamadan önce öğrenci gözlenir, ölçüt bağımlı ölçü araçlarıyla her bir
beceri alanındaki performansı belirlenir. Performans alımı sırasında
çocuktan istenen açık olarak söylenmeli ve gelen cevaplar hiç tepki
göstermeden kaydedilmelidir.
Ölçüt bağımlı ölçü araçlarının verilerine göre amaçlar belirlenir,
amaçlara ulaşmak için ara amaçlar saptanır ve öğretim araçları
geliştirilerek bireysel eğitim ortamlarında öğretime başlanır.
Tablo 1 de öğrencinin bir beceri düzeyindeki performansını belirlemede,
aynı zamanda öğretim aşamasındaki gelişimini kaydetmede kullanılacak ölçüt
bağımlı ölçü aracına örnek verilmiştir.
TABLO1
Tablo 1’de ana yönerge, bildirimler, bunların alt aşamaları ve çocuğun bir
beceriyi nasıl gerçekleştirdiğini gösteren “Bağımsız”, “Yönerge”, “Model
Olma”, “Fiziksel Yardım” bölümleri yer almaktadır. Her aşamada öğrencinin
o beceriyi nasıl gerçekleştirdiği tablodaki uygun bölüme işaretlenir.
Performans alımının ilk aşamasında öğrenciye ana yönerge verilir.
Öğrencinin gerçekleştirdiği aşamalar için “bağımsız” sütunu işaretlenir.
Bağımsız olarak gerçekleştiremediği aşamalar için ise tabloda yer alan
ipuçlarından hangisi kullanıldıysa uygun sütun işaretlenir. Ancak
performans alımı sırasında fiziksel yardım uygulanmaz, sadece bu sütun
işaretlenerek performans düzeyini belirleme işlemi kesilir. Fiziksel
yardım öğretim sırasında kullanılır.
Her çocuk için belirlenen öğretimsel amaçların tümü için ayrı tablolar
oluşturulmalı ve bunlar dosyalanmalıdır.
İpuçlarının Açıklanması :
1. Yardım: Çocuğun istenilen tekniği vermesini sağlamak için kullanılan
ipucudur.
a) Fiziksel Yardım: Çocuğun bir davranışı, ilk öğrenmeye başladığı
dönemlerde kullanılan bir yardımdır. Bu yardımda eğitimci, çocuğu elleri
ile yönlendirmekte ve davranış boyunca ona rehberlik etmektedir. Fiziksel
yardımda ilk aşamada kontrol öğretmendedir.
b) İşaret Yardımı: Bu yardım, çocuğa öğretilmek istenen davranışın
işaretle gösterilmesi şeklinde kullanılmaktadır. Parmak ile işaret etme,
başın evet doğru anlamında öne-arkaya ya da hayır anlamında sağa-sola
sallanması gibi hareketler işaret yardımını oluşturur.
c) Sözel Yardım: Sözel yardım yeni bir davranışın kazandırılmasında
kullanılan uyarının daha açıklayıcı olarak çocuğa iletilmesidir. Öğretmen
bu aşamada çocuğun neler yapacağını sözel olarak ifade eder.
Bu yardımlar kullanıldıkça göz önünde bulundurulması gereken önemli nokta
yardımın etkili olması ve çocuk beceriyi kazandıkça yardımın
azaltılmasıdır.
2. Model Olma: Gözlem ve taklit yoluyla öğrenmedir. Çocuktan yapması
beklenen beceri önce eğitimci tarafından yapılır daha sonra aynısını
çocuğun yapması istenir. Burada göz önünde bulundurulacak hususlar
şunlardır:
a) Çocuğun modeli taklit etmesi için, gelişimsel ve bilişsel olarak
gerekli beceriye sahip olması,
b) Çocuğun modeli taklit ettikten sonra ödüllendirilmesi,
c) Modelin açık ve net olması,
d) Model olunurken taklit edilen davranışın sözel olarak çocuğa
açıklanması.
İpuçlarının Geri Çekilmesi :
Beceri öğretimi sırasında kullanılan ipuçları aşama aşama geri çekilir ve
öğrencinin o beceriyi bağımsız olarak yapması hedeflenir. İpuçlarının geri
çekilmesi sırasında öğretmen, öğrencideki gelişimi çok iyi takip etmeli ve
uyguladığı yardımı azaltarak öğrenciyi ödüllendirmelidir.
TABLO 2
Tablo 2’de öğrencinin kavram düzeyindeki performansını belirlemede, aynı
zamanda öğretim aşamasındaki gelişimini kaydetmede kullanılacak ölçüt
bağımlı ölçü aracına örnek verilmiştir.
Tabloda “Bildirimler”, “Ölçüt”, “Sorular”, “Öğrencinin Cevapları” ve
“Sonuç” bölümleri yer almaktadır. Bildirimler, öğretmenin çocuktan neleri
istediğini açıklamaktadır. Ölçüt ise çocuğa sorulan soruların kaçta kaçını
yapması gerektiğini belirtir. Örneğin: 6 sorudan en az 4 tanesini doğru
cevaplarsa sonuçta öğrencinin o bildirimi gerçekleştirdiği kabul edilir.
Sorular kısmında öğretmen tarafından hazırlanan ve çocuğa yöneltilecek
bildirimi açıklayıcı sorular yer almaktadır. Cevap kısmına öğrenciden
gelen cevaplar kaydedilir.
Gösterme boyutunda cevaplar (+) doğru veya (-) yanlış şeklinde
kaydedilirken, söyleme boyutunda çocuğun verdiği cevaplar aynen yazılır.
Sonuç bölümüne gelen cevapların ölçüte göre bildirimin gerçekleşip
gerçekleşmediği (+) veya (-) olarak kaydedilir.
Kavram düzeyinde performans alımı ve değerlendirmesi yapılırken,
öğrencinin ifade edici dil becerisinin düzeyi dikkate alınmalıdır.
2. Otistik Çocuklara Bireysel Eğitim Plânı Uygulanması:
Heterojen bir grup olan otistik çocukların eğitsel gereksinimlerinin
karşılanabilmesi için hazırlanan çerçeve programdan her çocuk için
bireyselleştirilmiş eğitim plânı hazırlanarak uygulanması gerekir.
Hazırlanacak olan bu eğitim plânındaki amaçlar ve araç gereçler çocuğu
merkeze almalıdır.
Bireysel Eğitim Çalışmalarında öğretmen, belirlediği kavram ve becerilerin
öğretiminde öğrenci ile birebir çalışır. Bunun için bireysel eğitim
ortamlarını kullanır. Bireysel eğitim ortamlarının hazırlanmasında, sınıf
düzenlemesinde çocukların bireysel ya da ikişer kişilik gruplar halinde
çalışmalarını sağlamak amacıyla gerekli olan bireysel eğitim köşeleri
hazırlanır. Bireyin performansına uygun amaçların belirlenmesi ve buna
uygun plân ve programların hazırlanması ile bireysel eğitim çalışmalarına
başlanır. Bireysel eğitimin süreci ve süresi öğretmen tarafından
belirlenir.
3. İlerlemelerin Kaydedilmesi ve Değerlendirilmesi:
Öğretim sürekli değerlendirme gerektirir. Amaçların ve davranış
değişikliklerinin öğrencide gerçekleşip gerçekleşmediği düzenli bir
değerlendirme sonucunda ortaya çıkar.
Öğretmen, öğrencideki gelişimleri ve değişimleri kaydederken günlük plân
özelliğini de taşıyabilecek kayıt formları ve grafikler oluşturur. Her bir
amaç için hazırlanan bu form ve grafikler ilerlemelerin kaydedilmesinde
öğretmene pratiklik kazandırdığı gibi öğrencinin o becerideki ilk ve son
durumu arasındaki gelişimini rahatça değerlendirmesine de yardımcı olur.
KAYIT FORMU ÖRNEĞİ
TABLO3
KAYIT GRAFİĞİ
Örnekte A.’nın çatal kullanarak yemek yeme becerisi ile ilgili gelişimi
kaydedilmiştir. Öğretmen hangi davranış üzerinde çalıştığını günlük olarak
kaydederek belirlediği süre içindeki gelişimini yukarıdaki gibi tespit
eder.
4. İletişim Problemleri Üzerinde Durulması:
Otistik çocukların genel özelliklerinden biri de çevrelerindeki insanlarla
iletişim kurmakta güçlük çekmeleridir. Bu nedenle çocukların eğitimlerine
devam edilirken iletişim problemleri üzerinde öncelikle durulmalıdır.
İletişim problemleri üzerinde durulurken her çocuğun iletişim düzeylerinin
ve iletişim kurma biçimlerinin (işaret, sözlü, fiziksel) birbirinden
farklı olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
5. Problem Davranışların Ortadan Kaldırılması:
Otistik çocukların eğitim programlarının amacı çocuğun davranış
problemlerini azaltarak gereksinimleri olan becerileri kazandırmaktır.
Öğretimi engelleyecek düzeyde stereotip ve problem davranışlar varsa
öğretimle birlikte bu davranışların ortadan kaldırılması ya da azaltılması
sağlanmalıdır. Problem davranışlar üzerinde çalışılırken her bir davranış
için “Davranış Değiştirme” teknikleri uygulanmalıdır.
a) Problem Davranışın Tespiti :
Davranış değiştirme programı geliştirilirken öncelikle problem davranış
açık olarak belirlenir. Belirlenen davranışın özelliğine uygun gözlem
formları geliştirilerek davranışın sayısı ya da sıklığı düzenli olarak
kaydedilir.
b) Problem Davranışın Gözlemi :
Belirlenen problem davranışın sistemli bir şekilde gözlenebilmesi için
gözlem formları geliştirilir. Geliştirilen gözlem formunda, gözlem süresi,
gözlemin yapıldığı ortam, problem davranışın öncesindeki olaylar ya da
uyaranlar, problem davranış ve davranış sonundaki olaylar açık bir şekilde
yazılır.
GÖZLEM FORMU ÖRNEĞİ
Bu gözlem sonunda, problem davranışı meydana getiren ya da oluşum
sıklığını artıran nedenler belirlenip, bu durumun ortadan kaldırılması
doğrultusunda çeşitli yöntem ve teknikler kullanılır. Bu tekniklerin
geliştirilmesinde davranış ilkelerinden faydalanılır. Aşağıda temel
davranış ilkelerinden “Pekiştirme” ve “Ceza” ilkeleri açıklanmıştır.
1) Pekiştirme : İzledikleri davranışın sıklıklarını arttıran çevresel
uyaranlara pekiştireç ve bu sürece de pekiştirme adı verilir. Pekiştirecin
iki temel özelliği vardır. Biri, davranışı izlemesidir. İkincisi, izlediği
davranışın ileride oluşum sıklığını artırmasıdır. İki türlü pekiştirme
vardır:
a) Olumlu Pekiştirme : Davranışı izleyen uyaran o davranışın sıklığını
arttırıyorsa buna olumlu pekiştirme denir. Örneğin, “çocuğun bağımsız
oynaması pekiştirilmektedir” denildiğinde çocuk kendi başına oynarken
ana-babası ya da öğretmeninin dikkat ettiği ve onayladığı anlaşılmalıdır.
Ya da çocuğun kendi başına oynamasının ana-babası ya da öğretmeninin
dikkati ve ödülleriyle sonuçlandığı, oynamasının arttığı anlaşılmalıdır.
(Onaylama ve ödüllendirme olumlu pekiştireçtir).
b) Olumsuz Pekiştirme : Davranışta tepkiyi izleyen uyaran olaylarından
bazılarına son verilmesi o davranışın oluşum sıklığını arttırıyorsa buna
olumsuz pekiştirme denir.
2) Ceza : Davranışı izleyen olay ya da davranışın sonuçları davranışın
ileride oluşum sıklığını azaltıyorsa buna ceza denir. İki tür ceza
bulunur:
a) Birinci Tür Ceza : Davranışı izleyen uyaran o davranış oluşum sıklığını
azaltıyorsa buna birinci tür ceza denir. Örneğin, öğrencilerden biri
sınıfta sürekli konuşarak, ödev yapan arkadaşlarını rahatsız etmektedir.
Öğretmen, öğrencinin bu davranışına son vermek için, onu uyarır. Artık
öğretmenin varlığında gelişigüzel konuşmaz.
b) İkinci Tür Ceza : Davranışı meydana getiren ya da sürdüren pekiştirecin
geri çekilmesi ikinci tür cezadır. Örneğin, öğrenci ağzıyla komik sesler
çıkarmaktadır. Bu davranış öğretmenin ve öğrencinin dikkatini çekmekte ve
diğer öğrenciler gülmektedir. Buna göre öğretmen, öğrenci komik sesler
çıkarttığında diğer öğrencilerin onu duymazlıktan gelmelerini ister ve
duymazlıktan gelenlere ek dinlenme süresi verir. Öğrenci komik sesler
çıkarmayı sürdürür. Ancak öğretmen ve arkadaşlarının dikkatinin yok
olmasıyla, davranış değişmeye başlar. Yedi gün sonra bu öğrenci sergilemiş
olduğu olumlu davranışlardan dolayı öğretmenin ve arkadaşlarının ilgisini
çekmeye başlar ve komik sesler çıkarması yok olur. (2)
Öğretmenin, gözlem sonunda yukarıdaki ilkeler ve diğer davranış
ilkelerinden faydalandığında problem davranışı ortadan kaldırması ya da
azaltması daha kolay olacaktır.
6. Yapılandırılmış Eğitim-Öğretim Ortamlarının Hazırlanması:
Eğitim ortamları, oluşturulan seviye grubundaki çocukların özelliklerine
(ilgi ve düzeylerine) uygun şekilde yapılandırılmalıdır. Ortamın
düzenlenmesi öğretmenin işidir. Öğretmen, ortamı düzenlerken her bir
öğretim amacına göre çocuklarla iletişim kurabilecek, onları kontrol
edebilecek, olumsuz davranışların ortaya çıkmasını engelleyecek şekilde
olmasına dikkat etmelidir.
7. Öğretimde Kullanılacak Araç-Gereçlerin İşlevsel Olması:
Öğretimde kullanılacak araç gereçler önceden tespit edilmelidir.
Hazırlanan araç gereçler her çocuk için plânlanan öğretimsel amaçlara
hizmet etmeli ve çocuğun yaşantısında kullandığı veya kullanabileceği
araçlardan seçilmelidir.
8. Öğretilecek Becerilerin Belirlenmesi:
Öncelikle verilmesi gereken beceriler çocuğun yaşamını kolaylaştıracak
günlük yaşam ve öz bakım becerilerinden oluşmalıdır. Herhangi bir beceri
öğretimine geçmeden önce o beceriyi alabilmesi için gerekli ön koşul
becerilerin çocukta bulunup bulunmadığı belirlenmeli ve düzenli bir beceri
analizi yapılmalıdır. Öğretim sırasında öğretmen, öğrencinin performans
düzeyine bağlı olarak sözel ipucu, model olma ve fiziksel yardım
ipuçlarını kullanmalıdır.
9. Etkinliklerin Düzenlenmesi:
Sınıf içi ve dışı etkinlikler düzenlenirken öğrencinin ilgi ve
becerilerine göre öğretim amaçlarını gerçekleştirmeye yönelik olmasına
dikkat edilmelidir. Etkinliklerde kontrol öğretmende olmalı, öğrenciyi
mümkün olduğu kadar etkinliğe katmalı ve etkinlikler bir program
çerçevesinde yürütülerek basit etkinliklerden başlanmalıdır. Etkinlik
süresince çocuğun yapamadığından çok yaptığı beceriler dikkate alınarak
olumlu ifadelerle pekiştirilmelidir.
(2)
ÖZYÜREK, M. Sınıfta Davranış Yönetimi. Karatepe Yayınları, Ekim,1997,
Ankara.
10. Zamanın Düzenlenmesi:
Zaman soyut bir kavramdır. Otistik çocukların etkinlik süreleri
düzenlenirken zamanı olabildiğince somutlaştırmak gerekir. Bunun için
çocuğa sırasıyla etkinliklerin neler olacağı gösterilmelidir. Örneğin
günlük etkinlikler sırasıyla küçük kartlara yazılıp ya da etkinliğin resmi
çizilip öğrencinin masasına asılır. Tamamlanan etkinliğin kartı öğrenciyle
birlikte çıkarılır ve diğer etkinliğe geçilir. Böylece çocuk biten
etkinliğin arkasından hangi etkinliğe geçeceğini görür.
11. Kaynaştırma Programına Yer Verilmesi:
Otistik çocukların özelliklerinden biri de sosyal uyum problemidir. Bu
nedenle çocukların eğitimindeki en önemli amaçlardan biri de çocukta
sosyal etkileşimin gerçekleştirilmesidir. Çocuğun çevresindekilerle
birlikte uyum içinde yaşayabilmesi için sosyal gelişiminin sağlanması
gereklidir.
Öğretmen, öğrenci için kaynaştırma eğitimi kararı alırken onun seviyesini
ve gereksinimlerini en iyi şekilde tespit etmelidir. Hazırlanan
kaynaştırma programı doğrultusunda belirlenen okulun yöneticileri,
öğretmenleri, öğrencileri ve öğrenci velileri otistik çocukların
özellikleri ve eğitimleri hakkında önceden bilgilendirilmelidir.
Değerlendirme her iki öğretmen tarafından sık aralıklarla yapılmalıdır.
12. Eğitimde Sürekliliğin Sağlanması:
Otistik çocukların kazandıkları davranışların kalıcı olabilmesi için
eğitimin sürekli olması gereklidir. Bu nedenle yaz tatillerinde “Yaz
Okulları” ile eğitimlerine devam ederek çeşitli sosyal etkinliklere
katılmaları sağlanmalıdır.
13. Ailenin Eğitime Katılımının Sağlanması:
Çocuğun performansı ve öğretim plânları belirlenirken ailenin katılımı
gereklidir. Öğretmenin çocuk üzerinde yaptığı tüm çalışmalarından ailenin
de haberdar edilmesi, çocuğun okulda kazandığı olumlu davranışları evde de
sürdürmesi açısından önem taşır. Bunun için yönetim ve öğretmence
plânlanan veli toplantılarının dışında, öğretmen her çocuk için yapılan
çalışmaları anında, aileye bildirmeli, bu çalışmalar doğrultusunda evde
neler yapılacağına dair sözlü ve yazılı açıklamalar yapmalıdır.
Gerektiğinde ailenin de derslere katılımı sağlanarak, eğitim sırasında
çocuğa yaklaşım konusunda ailenin de bilinçlendirilmesi sağlanmalıdır.
Eğitim-öğretim sürecinde ailenin plânlı bir şekilde eğitime katılmasının,
hem öğrencide gerçekleştirilen amaçların yerleşmesine, hem de ailenin özel
eğitim konusunda bilinçlendirilmesine fayda sağlayacağı unutulmamalıdır.
14. Çocuk İstismarının Önlenmesi:
Özel eğitime gereksinimi olan çocukların üç şekilde istismara maruz
kaldığı görülmektedir. Bunlar: 1)Fiziksel İstismar (Dayak vb.) 2)Cinsel
İstismar 3)İhmâl
Özel eğitime gereksinimi olan bireylerin aileleri çocuklarına karşı aşırı
koruyucu, kollayıcı veya itici tutumlarda bulunabilmektedir. Bu tür
tutumlar özel eğitime gereksinimi olan bireyleri olumsuz yönde
etkilemektedir. Bireyin bağımsız yaşamı, sosyal uyumu ve topluma
kazandırılması temel hedef olarak düşünüldüğünde ailelerin, eğitimcilerin
ve toplumun bu konularda bilgilendirilmeleri önem taşımaktadır.
Yazıldığı Kategori Otistik Çocuklar Eğitim Programı, Otizm Etiketler: otistik çocuklar, Otistik Çocuklar Eğitim Programı, özel eğitim, Problem Davranışların Ortadan Kaldırılması
Nisan 20th, 2020 Yazar Özel Eğitimci
OTİSTİK ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ :
1. Duyusal Özellikler :
a) İşitsel Uyarılara Karşı Tepkileri : Seslere karşı çok değişik tepkiler
gösteren otistik çocukların, erken çocukluk döneminde bazı seslere hiçbir
tepki vermemesi, çocukta işitme problemi olduğu düşüncesini
çağrıştırmaktadır.
b) Görsel Uyarılara Karşı Tepkileri : Otistik çocukların insan yüzüne ve
çevrelerindeki birçok nesneye bakmamalarına karşın, hareket eden, dönen ya
da parlak olan bazı nesnelere çok uzun bakabildikleri, bazılarının zaman
zaman ışıktan rahatsız oldukları hatta karanlık bir odada daha rahat
ettikleri görülebilmektedir.
c) Acı, Sıcak, Soğuğa Karşı Tepkiler : Bu tepkiler bazı çocuklarda acıyı,
sıcağı ve soğuğu farketmeme şeklinde ortaya çıkarken, bazılarında ise,
soğuk suyla ellerini yıkarken ağlama, eline iğne battığı zaman çığlık atma
gibi aşırı duyarlılıklar şeklinde de görülebilmektedir.
d) Dokunulmaya Karşı Tepkiler : Herhangi bir kimse tarafından dokunulmaya,
kucağa alınmaya tepki gösteren otistik çocuklar, fiziksel teması
reddetmekte ve çevreleriyle ilişki kurmaktan kaçınmaktadırlar.
Otistik çocukların çevrelerindeki duyusal uyarılara çok farklı tepkiler
vermelerine karşın, yeni bir nesneyi genellikle koklayarak, yalayarak ve
parmaklarını üzerinde gezdirerek tanımaya ve keşfetmeye çalıştıkları
gözlenmektedir.
2. Motor Gelişim Özellikleri :
Otistik çocukların ip atlama, dans, yüzme gibi büyük kas motor becerilerin
kullanılmasını gerektiren bazı hareketleri taklit etme yetilerinin çok az
ya da hiç olmamasına bağlı olarak daha geç öğrendikleri görülmektedir.
Kâğıt kesme, kutu içine küp atma ve ipe boncuk dizme gibi küçük kas motor
becerilerinin de oldukça zayıf olduğu gözlenmektedir.
Otistik çocukların duruşlarında, ellerini kullanmada zaman zaman normalden
farklı bir görünüm sergiledikleri görülmektedir. (Parmak uçlarında yürüme,
belli hareketleri tekrar etme, tek ayağı üzerinde ileri geri sallanma,
kendi etrafında dönme vb.) Bununla birlikte hiperaktif (çok hareketli)
veya hipoaktif (az hareketli) olmaları da diğer motor davranış özellikleri
olarak kabul edilmektedir.
3. Sosyal Gelişim Özellikleri :
Kucağa alındığında sarılmama, annenin sesine tepki vermeme gibi
davranışları gösteren otistik çocukların çoğu, anneye bağımlılık
davranışının yoksunluğunu göstermektedirler.
Sevgi ve güvende olma gereksinimi yönüyle diğer bireylere fiziksel
yakınlaşma davranışları görülmemektedir.
Otistik çocukların zamanlarının çoğunu tek başına oynayarak geçirdikleri
ve anne-babaları ile iletişim kurmadıkları gözlenmiştir.
Çevreyle ilgili en ufak değişikliklerin karşısında çok duyarlı
olabildikleri halde insan yüzü ve karşılıklı iletişim bu çocuklar için çok
az önem taşımaktadır.
Otistik çocuklarda oyun becerisi, sembolik düşüncenin kazanıldığı duyu
motor döneme paralel olarak gelişmemektedir. İletişim ve hayal gücünden
yoksun olmaları nedeniyle diğer çocukların oyununa katılmazlar.
4. Dil ve İletişim Özellikleri :
Çevredeki bireylerle iletişim kurmada yetersiz olma otizmin en belirgin
özelliklerinden biri olarak belirtilmektedir.
a) Sözel Olmayan İletişim : Temel duyguları (mutluluk, üzüntü vb.) ifade
etmede güçlük, karşısındaki kişinin yüzüne ve gözüne bakmama, karşılıklı
iletişim kurmak istemediğinde bağırma, vurma, çığlık atma gibi özellikler
göstermektedirler.
b) Sözel İletişim : Otistik çocukların dil gelişimlerinde, hiç konuşmama,
sadece bir-iki kelime söyleme, çok kelimeyle anlamsız konuşma, ekolali
konuşma, zamirleri karıştırma, konuşulanları anlamada güçlük çekme, gramer
bozuklukları ve telâffuz güçlüğü gibi özellikler görülmektedir.
5. Zihinsel Gelişim Özellikleri :
Otistik çocukların zekâ düzeylerini belirleyen testleri kullanmada
güçlükler olması ve bu çocukların testlerde düşük performans göstermeleri
zekâ bölümlerinin tespitini zorlaştırmaktadır.
Son yapılan araştırmalar temel problemin zihinsel gelişim alanında
olduğunu belirtmekte ve bu konudaki tartışmalar zihinsel yetersizliğin
birinci olarak dil ve iletişim problemlerine yol açtığı, ikinci olarak da
davranışsal ve duyusal güçlüklere neden olduğu yönünde yoğunlaşmaktadır.
6. Davranış Özellikleri :
İnsana karşı tepkisiz davranma, sosyal etkileşimlerden geri çekilme gibi
davranış özellikleri olduğu belirtilebilir.
a) Duygusal Tepkiler:
1) Özel Korkular : Sudan korkma, ayakkabı ayağını sıktığı için ayakkabı
giymeyi istememe gibi.
2) Tehlikelerin Farkında Olmama : Yüksek bir duvarın üzerinde yürüme vb.
3) Nedensiz Gülme ve Ağlama Davranışları Gösterme.
4) Değişikliklere Karşı Tepki Gösterme : En küçük bir değişiklik onların
sevinç çığlıklarına ya da öfke nöbetlerine yol açabilmektedir.
b) Davranış Problemleri : Öfke nöbetleri, çevresine zarar verici
davranışlar, kendisine zarar verici davranışlar, stereotip vücut
hareketleri (kendiliğinden başlayan hareketler) otistik çocuklarda görülen
davranış problemleridir.
7. Özel Beceriler :
Bunlar genellikle konuşma becerisi soyut anlam içermeyen türden
becerilerdir. Otobüs hareket saatleri, sayılar vb. ayrıntılar ilgili bazı
görsel yetenekler şeklinde de ortaya çıkabilmektedir. Kendi kendine
okuma-yazma öğrenebilme, okuduğunu anlamasa da akıcı bir şekilde
okuyabilme, kısa sürede ezberleyebilme gibi iyi bir belleğe sahip olan
erken gelişmiş kavramsal veya görsel-motor yetenekleri olan otistik
çocuklara da rastlanmaktadır.
GÜMÜŞÇÜ, Ş, PİŞKİN Ü, DARICA N. Otizm ve Otistik Çocukların Özellikleri,
Ekim,1992, Ankara.
Yazıldığı Kategori otistik çocukların özellikleri, Otizm Etiketler: otistik çocuklar, otizm, özellikler